Gaspard de Coliny aan de Rue de Rivoli
Voor Gaspard de Coligny is in Parijs een standbeeld opgericht aan de Rue de Rivoli, dichtbij het heropende warenhuis La Samaritaine. Er staat een groot hek voor, daarom is het lastig er een foto van te maken, maar ik heb het toch gedaan. Onze Gaspard is levensgroot, zo niet nog iets groter afgebeeld. Er valt wel iets over dit ensemble te vertellen. (Ik ontleen deze informatie mede aan een informatiebord dat naast het standbeeld is opgesteld.)
Het standbeeld is op 17 juli 1889 onthuld. Die datum is geen toeval, want het is opgericht vanwege het honderdjarig bestaan van de Franse Revolutie, in een poging om alle gelovigen te verenigen onder de vleugels van de Republiek. Bovendien vond van 5 mei tot 31 oktober 1889 de wereldtentoonstelling in Parijs plaats, ter gelegenheid waarvan ook de Eiffeltoren is opgericht. De hele wereld kwam naar Parijs.
Het monument is gemaakt op initiatief van dominee Eugène Bersier, maar het is niet alleen gefinancierd door protestanten als een herinnering aan een held van hun geloof. Het is bekostigd met een nationale inschrijving, waar velen aan hebben bijgedragen, ook de staat, waardoor protestanten en katholieken heel oecumenisch zouden verbroederen, met het gevoel “dat nooit meer“. Het feit dat de Derde Republiek zich met dit project verbonden heeft is evenzeer een teken van respect van de Republiek Frankrijk voor de kerken, na de vernielingen aangericht onder terreur, het is een teken van de toekomstige scheiding tussen kerk en staat die is vastgelegd bij Wet van 1905.
Als standplaats voor het monument is gekozen voor de ruimte achter de absis van de protestantse kerk aan de Rue de Rivoli, l’Oratoire. Omdat Gaspard de Coligny minister was van de koning van Frankrijk en een van de leiders van de protestanten, staat zijn standbeeld tussen het Louvrepaleis en het Oratorium, waar de protestantse kerkenraad vergaderde. Gaspard de Coligny woonde 500 meter verderop, en werd daar op 24 augustus 1572 vermoord en uit het raam gesmeten.
Architect is Louis Henri Georges Scellier de Gisors, en beeldhouwer Gustave Crauk.
Het geboortejaar van De Coligny moet zijn 1519, in plaats van 1517. Bovenaan bij het wapen van de Coligny’s, staat Je les espreuve tous (Ik vertaal dat maar met: ik daag ze allen uit). Hij wordt geflankeerd door twee figuren, de ene stelt de Religie voor, met een palm in de hand (op deze foto niet te zien), en de andere het Vaderland, met een kroon in de hand. Tussen deze twee figuren staan twee verzen uit de Bijbel aangeduid: Hebreeën 11:27 en Psalmen 112:6.
Daaronder de tekst, vrij vertaald: Ik zou heel graag alle dingen vergeten die slechts op mezelf betrekking hebben, of het nu om beledigingen of smaad gaat, mits wat raakt aan de glorie van God en de openbare orde, gewaarborgd kan worden.
Voordat hij besloot leider van het protestantse leger te worden, heeft hij lang nagedacht, daarom rust de hand, waarmee hij naar het zwaard zal grijpen, nu nog op zijn hart. Het kader waarbinnen hij staat lijkt op een venster en dat symboliseert het raam waar hij is uitgegooid, verderop. Daarvoor bestaat in het Frans de fraaie term “défenestration”.